Những lưu ý khi dùng thuốc bình thần

Các thuốc bình thần hay thuốc chống lo âu được xác định bằng tác dụng gây yên dịu rối loạn lo âu tâm căn, ít tác động trên rối loạn lo âu tâm thần.

Điều trị mất ngủ mạn tính:

Mất ngủ mạn tính là mất ngủ không có căn nguyên gì. Ngoài triệu chứng ngủ ít hơn bình thường trên 2 giờ mỗi ngày, bệnh nhân không có triệu chứng gì khác. Bệnh mất ngủ mạn tính thường được khuyên điều trị bằng thuốc chống trầm cảm 3 vòng liều thấp trong ít nhất 18 tháng. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị xuất hiện chậm (sau 3-4 tuần) nên bác sĩ thường chỉ định sử dụng benzodiazepine liều nhỏ trong 2-4 tuần đầu điều trị. Bác sĩ khuyên sử dụng seduxen, tranxen uống buổi tối, 1 giờ trước khi đi ngủ.

Uốn ván:

Bệnh nhân có tăng trương lực cơ, khít góc hàm (chỉ há miệng được chừng 1cm), co giật (có thể lên đến hàng trăm lần/ngày) do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván gây ra. Bác sĩ khuyên sử dụng seduxen liều rất cao, chủ yếu là đường uống (bơm qua sonde dạ dày), trong nhiều ngày để hạn chế cơn co giật của bệnh nhân.

Cai nghiện rượu:

Người được coi là nghiện rượu khi uống mỗi ngày trên 300ml rượu 40 độ trong thời gian tối thiểu 10 năm. Khi người nghiện rượu phải ngừng uống rượu sẽ có hội chứng cai rượu. Hội chứng cai rượu rất phong phú như run tay, đánh trống ngực, mất ngủ, nôn, buồn nôn, lo lắng, kích động, hoang tưởng ghen tuông, bị hại, ảo thị giác, ảo thanh, cơn co giật kiểu động kinh… Hội chứng cai rượu có thể phát triển nặng lên thành sảng rượu. Khi có sảng rượu, tỷ lệ tử vong nếu không được điều trị đúng và kịp thời là 22-33%. Điều trị hội chứng cai rượu cần sử dụng thuốc bình thần.

Cai ma túy nhóm kích thần (ecstasy) và nhóm opioid (heroin): Thuốc bình thần được phối hợp với thuốc an thần để điều trị cắt cơn cai ma túy. Tùy thuộc vào bệnh nhân mà bác sĩ lựa chọn thuốc điều trị cho thích hợp. Thuốc bình thần thường được sử dụng trong 1 tuần đầu để giảm nhanh các triệu chứng bồn chồn, mất ngủ, rối loạn thần kinh thực vật của bệnh nhân trong hội chứng cai ma túy. Các thuốc được lựa chọn sử dụng là seduxen, lexomil, rivotril. Các thuốc an thần hay được lựa chọn là levomepromazin, haloperidone và olanzapin.
Thận trọng khi sử dụng

Nhóm thuốc benzodiazepine không có chống chỉ định tuyệt đối. Các trường hợp sau cần thận trọng khi sử dụng:

Phụ nữ có thai và cho con bú, nếu dùng thì nên dùng liều thấp nhất có thể và dùng loại thuốc có thời gian bán hủy ngắn đến trung bình.

Bệnh phổi phế quản tắc nghẽn mạn tính, trường hợp này nếu phải dùng nên chọn thuốc ít tác dụng ức chế hô hấp (rivotril) và dùng liều thấp.

Thận trọng khi dùng thuốc cho người cao tuổi và trẻ em.
Theo  TS.  Bùi Quang Huy (Chủ nhiệm Khoa Tâm thần – Bệnh viện 103) – SKDS